KUŞ EVİ TASARIMI

KUŞ EVİ TASARIM VE FOTOĞRAF YARIŞMASI

Vakıf Katılım Bankası A.Ş. Osmanlıdaki kuş evi geleneğini geleceğe taşımak, şehir planlamacılarına ve projelere ilham vermek için  kuş evleri tasarım yarışması düzenliyor.  Amatör ve profesyonel kategoride düzenlenecek Nesilden Nesile Kuşevi Yarışmasının para ödülleri oldukça çekici. Yarışmaya katılım ücretsiz, şartname ve detaylara buradan ulaşabilirsiniz.  Fotoğraf Yarışması için bu sayfaya bakabilirsiniz.

Birden fazla kuş yuvası tasarımı ile yarışmaya katılınabiliniyor; ancak her yarışmacı yalnız bir tasarımı ile ödül alabilecek.

Şartnamede kuş evi portatif veya bir yapıya yerleşik tasarlanılabilinir diye belirtilmiş. Yerleşik tasarlanıyor ise; seçilen yapı ve bu yapı ile tasarımının ilişkisini göstermesi bekleniyor.

Başvuru 5.02.2018 – 23.03.2018 tarihleri arasında yapılıyor, Sonuçları ise nisan ayında açıklanarak, ödül töreni yapılması planlanıyor.

KUŞ EVİ TASARIMINDA YAPILAN HATALAR

Tasarım jürisinde kuş bilimci Doç. Dr. Zeynel Arslangündoğdu’nun yer almasına çok sevindim. Çünkü okullarda ve kurumlarda yapılan ahşap yuvaları kuşlara uygun  yapılmadığı için kuşlar tarafından tercih edilmiyor. Bu sebeple bahçelerde, balkonlarda, korularda kuşların kullanmadığı o kadar çok boş kuş evi var ki. Kuş evi yaparken nelere dikkat etmelisiniz den önce yapılan hatalara değinmek istedim.

1. Deliklerin ölçüleri yanlış ebatta yapılıyor. Genellikle en kritik yapılan hata, deliklerin ebatları ve deliğin aşağıda yapılması Hangi türler kaç cm delikleri kullanıyor? Araştırma yaptıktan sonra kuş evi tasarımına başlayınız. Örneğin baştankaralar için en ideali delik ağzının 28mm olması.
Doğru boyutlandırılmış  giriş deliğine, uygun ebattaki kuşlar tercih ederken daha büyük türler giremiyor. Büyük kuşlar, kedi köpek ve sürüngenler yumurta ve yavru için önemli birer tehdit unsurudur. İstanbul’daki Osmanlı eserlerindeki yuvaların kuşlar tarfından artık kullanılmama sebeplerinden biri bu. Çünkü zamanla etraftaki yapılaşmalarla bu kuş evlerine kedi, köpek vb. hayvanlar kolay ulaşabilmekteler.
2. Özellikle kuş evi üzerindeki deliklerin açılacağı yerin yüksekliği, zemine yakın oluyor. Bu da dışarıdan yavru ve yumurtalara tehditlerin kolay ulaşmasını sağlıyor. Yuva deliği yukarıda tasarlanılmalı.
3. Kuş evlerinin sallanır yapılması. Bu konuda da okuduğum yazılarda sallanmayan, bir yüzeye monte edilen yuvalarda bazı kuş türleri kendini daha emniyetli hissediyor.
4. Kuş evinin yerinin yanlış seçilmesi bir başka problem. Başta kedi, köpek ve daha büyük kuşların ulaşamayacağı şekilde asılmalı ya da sabitlenmeli.
5. Zemin ölçüsünü ya da yuvanın şeklinin uygun olmaması da bir diğer hata olarak karşımıza çıkıyor.
6. Her kuş türü, sığınacağı kapalı kuş evi konforunu tercih etmez.

KUŞ EVİ TASARIMINDA NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?

Bazı kuşlar ağaçlar içinde yuva yapmayı tercih ederken diğerleri çatı saçaklarını tercih eder. O sebeple ilk olarak karar vereceğiniz şey; hangi tür  ya da türler için kuş evi yapacaksınız?

1. Ahşap malzeme kullanacaksanız, sert işlenmemiş ahşap tercih ediniz.
2. Yuvanın güvenliği ve içinin gizliliği de en önemli konulardan biridir.
3. Tasarımınızda kullanacağınız malzemenin kokmamasına dikkat ediniz,
4. Kuş evinizin boya ve cila kokmamasına dikkat ediniz, kokan bir yuvaya kuşlar gelmez. Parlak tuaf boyalardan uzak durunuz.
5. İç bölüme ve giriş deliğinin iç kenarına boya ya da cila vb sürmeyiniz.
6. Kamuflaj için ortamdaki doğal renkleri tercih ediniz.
7. Kuş evi dışına tünek yapacaksanız bunu deliğe yakın yapmamalısınız. Yoksa daha iri ya da yırtıcı kuşlar tüneğe konarak yuvanın içindeki yumurta ya da yavrulara kolay ulaşır. Tünek yapmamak dışardan gelen hayvan tehditlerini azaltacaktır.
8. Bulunduğunuz yerdeki türleri öğrenip, bunlardan hedeflediğiniz tür için yuvayı tasarlayınız.
9. Seçtiğiniz türün hangi tip yuvalar yaptıklarını araştırınız. Kimi kuş açık, kimi kapalı tercih ediyor diye bahsetmiştik yukarıda. Çitkuşları ve ak kuyruksallayanlar yarı açık yuva kutularına geliyorlar ama İstanbul’da kargalar ve saksağanlar rahat vermeyeceği için tercih etmemekte fayda var.

Kuş evleri kedilerin ulaşamayacağı yere montaj edilmeli

10. Yağmurun içeri girmemesi için çatı çıkıntısı kullanınız.
11. Yuvalara yemlik ve suluk ilave edebilirsiniz, böylece kuşları yuvaya çekmeyi başarabilirsiniz.
12. Bazı kuşlar, ip yada telle asılan yuvaları tercih etmiyor sallanmasından dolayı, bazıları da bir zemine monte edilmişleri çok tercih etmiyor. Kuş evi tasarımında yapılan hatalar bölümünde bahsettiğim gibi.
13. Yuvaların tasarımı sonbaharda temizlenebilecek şekilde yapılmalı, kuşlar eski yuva dallarının vb bulunduğu kuş evlerini tercih etmiyorlar. Yan kapı ya da menteşeli bir çatı mevsim temizliği için kullanışlı olabilir.
14. Direnaj delikleri su ya da atıklar için işlevsel olacaktır.
15. Birden fazla kuş evini aynı yerde planlıyorsanız, kuş evleri arasına mesafe koyarak yerleştiriniz.
16. Kuş evi içine çim-dal-yabani otlardan, çamurdan, çakıllardan malzemeler ilave ederek kuşlara çekici hale getire bilirsiniz.
17. Kuş evinin asılma zamanı da önemli, üreme zamanı dışında asılan bir yuvaya kuşlar gelmeyince moralinizin bozulmaması açısından. Ocak ve Şubat ayında kuşlar yuva aramaya başlıyorlar.

Yuvaların tasarımı sonbaharda temizlenebilecek şekilde yapılmalı

Belki kamera da koyabilirsiniz. Yuvalardan yayın yapan yabancı dernek ve kuruluşlara rastlamışsınızdır. Yuvalar asıldıktan sonra kuşlara, yuvalarına, yumurtalarına ve yavrularına yaklaşmamamız gerektiğinden kamera ile takip de bir yöntem.

ÖZETLE:

Giriş deliği boyutu, toplam boşluk derinliği, yuvanın yüksekliği, iç zemin boyutları, şekli ve tasarımı; uygun malzemeler, yuvanın yeri ve montaj stili yaptığınız kuş evini kuşların tercih edip etmeyeceğinde önemli etkenler. Bunlara dikkat ederseniz kuşların yıllarca kullanacağı bir yuva inşa etmiş olacaksınız.

Boş, kuşların tercih etmediği kuş evi tasarımlarını gördükçe çok üzülüyorum. Özellikle okullarda heyecanla yapılan bu yuvaların daha doğru tasarlanmasına katkım ya da katkılarınız olursa çok mutlu olacağım. Buradan yola çıkarak bu yazıyı yazma ihtiyacı hissettim.

Kuş evi tasarımınızın daha ayrıntılı olmasını istiyorsanız, arama motorlarında “A book of Bird House Plans” diye aratınca bolca hazır planlı kuş evi kitapları bulabilirsiniz. Bu kitapların daha çok balkon ve bahçeler için tasarlanan ahşap kuş evleri için olduğunu hatırlatmadan geçemeyeceğim.

İnternetteki bilgi kirliliği konusunda yazmama gerek yok ama bilimsel makalelerin dışında güvenebileceğiniz kuş dernek ve vakıflarının sitelerinin başında  RSBP, Bird Life (Britanya) ve Aubudon (USA) geliyor.

Umarım önümüzdeki haftalarda hangi türler kaç cm. delikleri tercih ediyor, hangi tür hangi tip yuvaları tercih ediyor gibi detaylı yazıları kaleme alırım.

Yarışmaya katılan herkese başarılar diliyorum. Çünkü başarılı tasarımlar,  kuşların üremesindeki başarıyı artıracak.

Bol kuşlu günler,

Dilek GEÇİT