BRUEGEL’İN “ÇOCUK OYUNLARI” ESERİ
Eserde 250 çocuk ve 80 üzerinde oyun yer alıyor
250 çocuğun ve 80’nin üzerinde oyunun yer alan Bruegel’in “Çocuk Oyunları” adlı eseri “çocuk oyunlarının görsel bir ansiklopedisi” diye yorumlamış bir eleştirmen. Aslında izleyicinin yapıtı algılama süreci de bir oyunsallaştırma değil mi? İnsan esere bakarken adeta bilmeceler dizinini çözer gibi hissediyor. Keşif bekleyen bir eser yapmanın duygusu nasıldır acaba?
1560 yılında Hollanda’da oynan bu oyunların halen Anadolu’da oynanmakta olduğu anlıyoruz. Yani “çocuk oyunları evrenseldir ve yüzyıllar öncesinden günümüze ulaşmıştır” diyenleri nasılda doğruluyor yapıt.
Pieter Bruegel’in bu eserinde en çok dikkatimi çeken üç bölümden bahsetmek istiyorum.
1. Birinci tabiki baykuş: Yapının cephesindeki kuş yuvasında görülen baykuş bilgeliği simgelemekte. Pencereden bakan bir çocuğun elindeki oyuncak tüfekle baykuşu hedef alırken betimlenişi, bilgeliğin uzun ömürlü olmadığının habercisi olarak yorumluyor günümüz sanatçıları. Bu bağlamda fırıldak ve baykuş imgelerinde temsil edilen budalalık-bilgelik mücadelesi, oyuncak tüfeğin baykuşa yani bilgeliğe yönelişiyle, budalalık lehine eğilim gösterdiği öne sürülmekte. (Görselde 5 numara)
Derede yüzen ve ağaca tırmanan çocuklar
2. Soldaki köşede, ağaca tırmanan çocuk: Orman okullarında çocukların en sevdikleri ve kendilerini geliştirdikleri oyun. Bir yazıda resim için “doğa, çocuklar için güvenli bir alan olarak önemini koruyor, diye bahsedilmiş. (Görselde 63 numara)
3. Resim ile ilgili beni en çok şaşırtan bilgi ise ellerindeki lazımlıkla görünen kız çocukları. Tuvaletle henüz tanışmayan Avrupa’da lazımlıkları sokağa boşaltma adeti 17. yüzyıla kadar sürmüş. (Görselde 75 numara) Sokağa boşaltılan pisliklere basılmaması için üzerine tüy dikilirmiş. Tüy dikmek deyimi buradan geliyormuş. (Görselde 21 numara)
Bruegel’in resmi kalın ciltli bir romanın veya çok perdeli bir tiyatro eserinin anlatamayacağı kadar detayı, derinliği ve o dönem insanının yaşam tarzını tüm incelikleriyle anlatması açısından gerçek bir sanatsal mucizedir diyenlere katılmamak sanırım elde değil.
Eseri büyük boyutta indirmek için Wikipedia’yaya, görmek için Kunsthistorisches Müzesi Viyana’naya, tamamını dinlemek için aşağıdaki bağlantıya gidebilirsiniz😊
https://twitter.com/Ist_Akademiler/status/1267819900426350594?s=20
Yukarıdaki sunumda Dr. Filiz Kara Bilgin aslında eserdekilerin çocuk değil birer yetişkin olduğunu ve oyun oynadıkları halde yüzlerinin hiç gülmediğine özellikle dikkat çekti.
Aynı sunumda Dr. Gökhan Karaosmanoğlu ise eseri çocuklarla nasıl kullanırız konusuna değindi. Drama’da nasıl kullanırız? Canlandırma etkinlikleri, formlar, rolleri belirleme ve doğaçlamalar yapılabilir diye ekledi.